ABD Başkanı Donald Trump, ikinci görev döneminin ilk resmi yurt dışı ziyaretinde Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’a gitti. 13 Mayıs 2025’te başlayan ziyaret, ekonomik ve stratejik iş birliğini derinleştirme hedefiyle dikkat çekti. Riyad’da düzenlenen Suudi-ABD Yatırım Forumu’nda, teknoloji, savunma, enerji güvenliği ve küresel altyapı projelerini kapsayan 600 milyar dolarlık yatırım taahhüdü açıklandı. Trump’a bu tarihi ziyarette teknoloji sektörünün önde gelen isimleri eşlik ederken, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile yapılan görüşmeler, iki ülkenin ortak vizyonunu güçlendirdi. Ziyaret, aynı zamanda Trump’ın Orta Doğu turunun ilk durağı olarak jeopolitik mesajlar da taşıdı. Bir zamanlar petrol anlaşmaları için yapılan ziyaretler, artık teknoloji devlerinin katılımıyla gerçekleşiyor. Bu, küresel ekonominin yeni çağını yansıtıyor.
1974 yılında, ABD Başkanı Richard Nixon’ın Suudi Arabistan ziyareti, 1973 petrol krizinin gölgesinde gerçekleşmişti. Petrol fiyatlarındaki ani yükseliş küresel ekonomiyi sarsarken, Nixon’ın ziyareti, enerji güvenliğini sağlama ve petrol tedarik zincirlerini güçlendirme hedefiyle düzenlenmişti. Suudi Arabistan ile imzalanan anlaşmalar, ABD’nin enerji bağımlılığını azaltmayı ve ikili ekonomik bağları pekiştirmeyi amaçlıyordu. Nixon’ın ziyareti, petrolün küresel diplomasideki ağırlığını simgelerken, Trump’ın 2025 ziyareti, teknolojinin yeni güç merkezi olduğunu ortaya koydu. Teknoloji devlerinin liderleriyle Riyad’a çıkarma yapan Trump, küresel ekonomik dinamiklerdeki bu dönüşümü açıkça gözler önüne serdi.
Beyaz Saray tarafından yapılan açıklamaya göre, Suudi Arabistan ziyareti sırasında imzalanan anlaşmalar, 600 milyar dolarlık yatırım taahhüdünü içeriyor. Bu taahhütler, enerji güvenliği, savunma sanayii, teknoloji liderliği, küresel altyapı projeleri ve kritik minerallere erişim gibi stratejik alanlarda iş birliğini hedefliyor. Anlaşmalar, Suudi Arabistan’ın Vision 2030 hedefleriyle uyumlu olarak ekonomik çeşitlendirme çabalarını desteklerken, ABD’nin küresel teknoloji ve savunma alanındaki lider konumunu pekiştirmeyi amaçlıyor. Trump, forumda yaptığı konuşmada, “Bu anlaşmalar, Amerikan işçileri için yeni iş imkanları yaratacak, Suudi Arabistan’ın ise teknoloji ve inovasyon odaklı geleceğine katkı sağlayacak” dedi. Suudi tarafı da, özellikle yenilenebilir enerji ve dijital altyapı projelerinde ABD’li şirketlerle çalışmaya hazır olduğunu vurguladı.
Trump’ın heyetinde yer alan teknoloji devlerinin liderleri, ziyarete damga vurdu. Yapay zeka, siber güvenlik, bulut bilişim ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda faaliyet gösteren bu isimler, Suudi Arabistan’ın dijital dönüşüm hedeflerine katkı sağlamak için yoğun görüşmeler gerçekleştirdi. Suudi yetkililer, Vision 2030 kapsamında teknoloji altyapısını güçlendirmek ve petrole dayalı ekonomiden uzaklaşmak için ABD’li şirketlerle stratejik ortaklıklar kurmayı hedefliyor. Forumda, özellikle yapay zeka ve veri merkezleri gibi yenilikçi alanlarda iş birliği anlaşmaları öne çıktı. Bu görüşmeler, Suudi Arabistan’ın teknoloji ekosistemini küresel bir merkez haline getirme vizyonunu desteklerken, ABD’li şirketler için de yeni fırsatları yaratması bekleniyor. Trump’ın heyetinde yer alan isimler, ABD’nin teknoloji ve finans alanındaki küresel gücünü gözler önüne serdi.
Ziyarete katılan liderler ve görevleri şöyle:
Trump’ın Suudi Arabistan ziyareti, yalnızca ekonomik anlaşmalarla sınırlı kalmadı; aynı zamanda bölgesel ve küresel jeopolitik meseleler de gündemin üst sıralarında yer aldı. Riyad’daki temaslarda, Orta Doğu’da istikrar, enerji güvenliği ve bölgesel güvenlik konuları ele alındı. Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, forumda yaptığı konuşmada, “ABD ile ortaklığımız, yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda bölgesel barış ve küresel istikrar için kritik bir öneme sahip” dedi. Trump ise, Suudi Arabistan’ın bölgesel liderliğinin önemine vurgu yaparak, iki ülkenin ortak tehditlere karşı iş birliğini sürdüreceğini belirtti. Ziyaretin ardından Trump, Orta Doğu turuna devam ederek 15 Mayıs 2025’te Türkiye’ye geçmeyi planlıyor. Türkiye’de, Ukrayna-Rusya görüşmelerine katılması beklenen Trump, bu ziyarette küresel diplomasinin önemli bir aktörü olarak pozisyonunu güçlendirmeyi hedefliyor.
Suudi-ABD Yatırım Forumu, iki ülke arasındaki ekonomik bağları yeniden şekillendiren bir dönüm noktası oldu. 600 milyar dolarlık taahhütler, sadece ekonomik büyüme değil, aynı zamanda teknolojik inovasyon ve savunma alanlarında uzun vadeli iş birliği vaat ediyor. Suudi Arabistan’ın petrole bağımlı ekonomisini çeşitlendirme çabaları, ABD’nin teknoloji ve savunma sektöründeki liderliğiyle birleştiğinde, her iki ülke için de kazan-kazan bir senaryo ortaya çıkıyor. Trump’ın ziyareti, aynı zamanda ABD’nin Orta Doğu’daki stratejik çıkarlarını koruma ve genişletme politikasının bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.