Giriş: 13.12.2023 – 19:52 Güncelleme: 13.12.2023 – 19:52
BAT Türkiye, Bulgaristan ve Kuzey Kıbrıs Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Alper Yüce, yeni kategori sigara tüketiminin İstanbul’da yüzde 6.6 Türkiye çapında ise yüzde 2’ye ulaştığını belirterek tamamen kaçak satılan bu ürünler nedeniyle 5 yıl içinde 2 milyar dolarlık vergi kaybı yaşanacağını söyledi. Yüce “Yeni kategori ürünler şu an Türkiye’de tezgah altına inmiş durumda. Çok yaygın bir şekilde kaçak olarak temin edilip kullanılıyor. Konuyla ilgili bakanlıklarımızın kaçağı önlemek adına çok yoğun çalışmaları ve önlemleri var. Ancak kaçakçılar bu konuda sınır tanımıyor.” dedi. Bu konuda bir düzenleme ihtiyacının kaçınılmaz olduğunu belirten Alper Yüce, çözüm olarak ise lisanslı ve denetime tabi satışa izin verilmesi gerektiğini de ifade etti.
Yüce şunları söyledi; “Potansiyel olarak ilk yıl 100 milyon dolar vergi kaybı olurken, beş yıl içinde de 2 milyar dolara ulaşacağını öngörüyoruz. Yeni kategori ürünlerin regülasyonlar çerçevesinde açılması halinde devletin vergi gelirlerinde de ciddi bir artış olacağını öngörüyoruz. Böyle bir dönüşüm için BAT olarak ilk etapta 200 milyon dolar civarında yatırım yapmaya ve 1.500 kişiye ek istihdam sağlamaya hazırız. Bu yatırımlarla beraber, mevcut ihracat hacmimizin de en az 2’ye katlanacağını öngörüyoruz.”
Şu anda, özellikle Çin’den gelen denetlenemeyen, içeriği bilinmeyen ürünlerin züccaciyede, gazete bayilerinde, bakkalda kaçak olarak herhangi bir yaş hassasiyeti olmaksızın satıldığının altını çizen Yüce, “Bu da hem vergi kaybına yol açıyor hem de toplum sağlığını riske atıyor. Bu oranı kısa sürede İsveç’in regulasyon ve vergi teşviki ile başardığı gibi yüzde 5’lere indirmek çok mümkün değil. Fakat dönüşümü daha fazla vakit kaybetmeden başlatmak gerekiyor” şeklinde konuştu.
BAT Batı Avrupa Bölge Direktörü ve Birleşik Krallık & İrlanda Genel Müdürü Aslı Ertonguç ise yeni kategori ürünlerin aslında yetişkinler için üretildiği ancak Türkiye’de ağırlıklı olarak okul yakınlarında gençlere satıldığını vurgulayarak bunun oldukça tehlikeli olduğunu belirtti. Yetişkinler için üretilen ürünlerin renk ve çeşitlerinin gençlere cazip gelecek şekilde üretilmemesi gerektiğini belirten Ertonguç, şunları söyledi: “Hem gençleri korumak, hem sağlık, hem de vergilendirme standardı adına doğru regülasyon çok önemli. İsveç örneğini bu yüzden önemsiyoruz. İsveç, yeni kategori ürünleri doğru bir şekilde regüle ederek sigara kullanımını yüzde 5’lere indirmiş bir ülke. İsveç’te 1800’lerden beri tütün çiğneme ve farklı şekillerde kullanılıyor, günümüzdeyse sigara kullanımıyla mücadelenin en önemli ayaklarından birini oluşturuyor. İsveç hükümeti Snus adını verdiğimiz tütün keseciklerini, sigaraya göre yüzde 90 daha az riskli bir ürün olduğu gerekçesiyle destekliyor, hatta bu doğrultuda daha az vergilendiriyor.”
Asıl Ertonguç, “Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin önemli bir bölümünde; Brezilya’da, Asya ülkelerinde, Şili gibi ülkelerde yeni kategori ürünlere olan talep, kaçakçılar yoluyla karşılanıyor. Fakat gelişmiş ülkelerde; Avrupa Birliği’nde, İngiltere’de ve ABD’de bu ürünler regüle bir şekilde yasal olarak satılıyor” bilgisini paylaştı.